Rozwój językowy dziecka przez zabawę - jak wspierać rozumienie i wyrażanie?
Umiejętność mówienia jest jedną z tych, które zdecydowanie można uznać za podstawowe i kluczowe w życiu codziennym. Nic więc dziwnego, że prawidłowy rozwój mowy jest czymś, o co chciałby zadbać absolutnie każdy rodzic. W czasie przechodzenia przez kolejne etapy rozwoju mowy, dziecko można wesprzeć na wielu różnych polach i na rozmaite sposoby. Dziś skupimy się właśnie na tego typu pomocy. Co zrobić, gdy dziecko uczy się mówić? Jak pomóc mu w prawidłowym opanowaniu tej właśnie sztuki? W jaki sposób wesprzeć rozwój językowy dziecka, również w przypadku nieprawidłowości na jego polu? To tylko niektóre z pytań, na które odpowiedzi postaramy się dziś udzielić.
Rozwój językowy dziecka - czy warto go wspierać?
Prawidłowy rozwój mowy dziecka zazwyczaj przebiega samoistnie, wraz z jego bardziej ogólnym dorastaniem. Naturalnym jest przy tym fakt, że niektóre dzieci przyswajają sobie umiejętność wypowiadania się powoli i stopniowo, a inne - szybko i praktycznie "za jednym zamachem". Choć nie ma tutaj reguły, opóźniony rozwój mowy jest zjawiskiem, które pojawia się stosunkowo często. W tym przypadku, w rytm starego porzekadła, zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Właśnie to jest główna pobudka do tego, by wspierać rozwój językowy dziecka. Tego typu wsparcie jednak niesie ze sobą znacznie więcej korzyści. Szybki rozwój mowy dziecka, co naturalne, znacząco poprawia komunikację z nim. Co więcej, wyraźnie oddziałuje na inne sfery życia małego człowieka. Nie trzeba naukowych badań, by zauważyć, że dzieci potrafiące wcześniej mówić znacznie szybciej pojmują też sztukę czytania, a przez to też zgłębiania nowej wiedzy w zupełnie inny sposób, ale też więcej rozumieją. Rozwój językowy dziecka stanowi zatem furtkę do dalszej edukacji. Wspomaganie go zaś potrafi przynieść dziecku naprawdę wiele dobrego. Jest więc czymś, na co zdecydowanie powinieneś się zdecydować. Zwłaszcza że w dzisiejszych czasach wcale nie oznacza to zmuszania najmłodszego do sięgania po nieatrakcyjne dla niego ćwiczenia czy też robienia czegoś, co nie jest dla niego w żadnym stopniu interesujące.
W jaki sposób wspierać rozwój językowy dziecka?
Dziecko uczy się mówić na dwa podstawowe sposoby - słuchając oraz próbując artykułować to, co chce przekazać osobie trzeciej (najczęściej rodzicowi). Wiele do powiedzenia ma w tym wszystkim również naśladowanie dźwięków mowy. Najmłodszy człowiek zawsze próbuje robić wszystko to, co wykonuje jego otoczenie. Przypadek rozwoju językowego nie jest w tym wszystkim wyjątkiem. Sam w sobie rozwój w większości przypadków rozgrywa się automatycznie i mimochodem. Nie zawsze jednak jest tak płynny, jak mogłoby się oczekiwać. Wiele tutaj zależy od indywidualnych predyspozycji, możliwości, ekspozycji na język. Tę ostatnią możesz zwiększyć samodzielnie, w ten właśnie sposób stymulując cały proces. Jakie konkretnie sposoby poleca się aktualnie w pracy z dziećmi? Kilka naszych wskazówek - poniżej.
Praktyka to podstawa
Bez prób mówienia nie ma również samego mówienia. Okres mowy dziecięcej, a zatem tak zwanego gaworzenia, jest takim, którego nie da się przeskoczyć. Dziecko w jego trakcie nie potrafi artykułować odpowiednich dźwięków, jednak próbuje to robić. Te nieudolne próby oraz ich częstotliwość są niesamowicie ważne - podobnie jak komunikowanie się z dzieckiem poprzez poprawne językowo odpowiedzi. Na gaworzenie musisz zatem odpowiadać normalnie i prawidłowo, w ten sposób zbliżając dziecko ku temu, czego się od niego oczekuje. Praktyka to przede wszystkim zachęcanie dziecka do podejmowania prób mówienia. Pierwsze słowa (zwykle najprostsze) nie powinny Ci wystarczyć. Musisz chcieć więcej. Dziecko rozumie fakt, że czegoś od niego chcesz. Zadawaj mu więc pytania i zmuszaj do tego, by starało się wypowiedzieć odpowiedzi na nie. Nawet jeśli nie do końca je zrozumiało. To wszystko będzie powoli odciągało je od swoistej mowy dziecięcej, zbliżając je do tej dojrzałej.
Właściwe pomoce dydaktyczne a rozwój językowy dziecka
Choć jeszcze kilkanaście lat temu rodzice byli zdani na siebie w stymulacji rozwoju sfery językowej dziecka, dzisiejszy świat oddał im do dyspozycji mnóstwo narzędzi. Takich, które na pewno wspomogą ich w codziennej pracy, a często i będą w stanie ich zastąpić (choć tego się nie poleca - przynajmniej na dłuższą metę). Pomoce dydaktyczne w przypadku najmłodszych dzieci przybierają formę zabawek edukacyjnych. Te muszą być dla dziecka atrakcyjne, skupiać na sobie uwagę, ale też po prostu skłaniać do wypowiadania się. Poniżej przedstawiamy kilka naszych propozycji, które - bazując na naszym doświadczeniu - możemy polecić rodzicom i ich pociechom. Każda z nich jest doskonałą pomocą w stymulacji rozwoju mowy malucha.
Zabawki interaktywne
Bardzo szeroką kategorią zabawek wspierających to, jak wyglądają wypowiedzi dziecka i jak rozwija się ono pod kątem czysto językowym, są tak zwane zabawki interaktywne. To przedmioty, z którymi - jak sama nazwa wyraźnie sugeruje - można wchodzić w pewnego rodzaju interakcje. Mogą one być bardziej lub mniej skomplikowane. Zawsze jednak polegają one na konkretnym działaniu wywołującym określony skutek. Wciśnięcie danego przycisku może na przykład sprawiać, że zabawka wypowie jakieś słowa i wykona pewną czynność. To wszystko dziecko - po jakimś czasie - może przyswoić, ucząc się nowych słów i poznając je w sposób, który jest dla niego atrakcyjny i przyjemny. Doskonałym, choć dość nieoczywistym przykładem zabawki interaktywnej wspierającej rozwój mowy u dziecka może być interaktywna sowa. Na brzuchu posiada ona przyciski, po wciśnięciu których wydaje ona odgłosy i choć nie są one słowami (a na przykład dźwiękami wydawanymi przez zwierzęta), pomagają najmłodszemu w rozwoju aparatu mowy. To chętnie powtarza po zabawkowym zwierzaku, ćwicząc tym samym swoje struny głosowe i cały narząd odpowiedzialny za wydawanie dźwięków. W bardzo podobny sposób działa zresztą tańcząca kaczuszka, która również wydaje dźwięki zwierząt. Zabawki interaktywne są tanie, a świetnie sprawdzają się w nauce. Angażującej, ciekawej i naprawdę interesującej dzieci.
Mikrofony i zestawy karaoke
Innym pomysłem na wspieranie rozwoju językowego dziecka przez zabawę są wszelkiego rodzaju zestawy do karaoke. Możesz tutaj postawić na bardziej profesjonalne komplety czy też gry przeznaczone na konsole do gier wideo. Jeśli jednak kupujesz je z przeznaczeniem dla dzieci (zwłaszcza tych młodszych), lepiej będzie postawić na prostsze zabawki. Z naszego doświadczenia możemy powiedzieć, że sprawdzają się one pod tym kątem znakomicie. Wybór masz ogromny, a dzieci bardzo chętnie śpiewają piosenki, które im się podobają. Śpiewając zaś, automatycznie uczą się mówić i używać swojego aparatu mowy, czyniąc go znacznie bardziej elastycznym. Inwestując w zabawkowy mikrofon masz pewność, że będzie on wyposażony w repertuar lubiany przez dzieci (jeśli oczywiście postawisz na taki z wbudowanym głośnikiem). Co więcej, niektóre modele posiadają funkcję zmieniania głosu, przez co są znacznie bardziej lubiane przez najmłodszych. Wybór pod kątem mikrofonów i bardziej rozbudowanych zestawów karaoke masz naprawdę duży. Możesz na przykład postawić na świetny mikrofon z głośnikiem różowe złoto, który posiada funkcję nagrywania, łączy się z telefonem i zawiera w sobie aż dwa wbudowane głośniki. Co ważne, jest naprawdę tani i działa bezprzewodowo. Nieco młodszym dzieciom polecamy mikrofon zabawkowy z funkcją nagrywania, zmiany głosów (cztery filtry) oraz efektami dźwiękowymi i świetlnymi. Zasilany tradycyjnymi paluszkami, gwarantuje niezapomnianą zabawę. Z uwagi zaś na niską cenę, możesz bez przeszkód oddać go najmłodszemu. Bez obawy o to, że go zniszczy.
Logopeda Twoim sprzymierzeńcem
Wielu rodziców uważa, że logopeda stanowi ostatnią deskę ratunku, udając się do niego tylko wtedy, gdy wszelkie inne sposoby wspierania dziecka w rozwoju językowym zawiodą. W przypadku tych rodziców, często jest za późno na to, by najbardziej efektywnie wykorzystać pomoc tego typu specjalisty. Najlepiej więc traktować logopedę jako jeden z czynników wspierających rozwój już na wcześniejszych jego etapach. Chodzenie do niego może przynieść bardzo wiele sukcesów i dostarczyć nowych pomysłów na to, by usprawnić proces rozwoju mowy - chociażby przez wybór odpowiednich zabawek (o których wspomnieliśmy wcześniej). Logopeda może zatem towarzyszyć dziecku w kształtowaniu się mowy, rozwoju artykulacji głosek, ale też po prostu w przechodzeniu przez wszystkie etapy prawidłowego rozwoju aparatu mowy. Choć skorzystanie z jego usług nie jest przymusem (a w wielu przypadkach może okazać się zbędne), warto po niego sięgać.
Podsumowanie - jak zadbać o rozwój językowy dziecka?
Dzieci rozwijają się szybko, jednak nie zawsze równomiernie w każdej sferze ich życia. Właśnie z tego powodu warto pomyśleć nad wspomaganiem ich na pewnych polach. Tak, aby w przyszłości nie miały problemów, a wszystko w kontekście ich rozwoju przebiegało bardziej niż "zgodnie z planem". To samo tyczy się pracy nad rozwojem językowym, który można - a wręcz należy - wspierać już od pierwszych lat życia. Dzięki odpowiedniej stymulacji, chociażby dobrze dobranymi zabawkami, można sprawić, by dziecko szybciej opanowało sztukę mówienia. Jeśli to zrobisz, otworzysz przed nim furtkę do gwałtownego rozwoju również na innych polach, ale też szansę na płynniejsze przejście do doskonalenia jego warsztatu. Nie wiesz do końca, jakie zabawki mogłyby wspomóc proces rozwoju mowy u Twojego dziecka? Zastanawiasz się, które będą najbardziej efektywne, a jednocześnie atrakcyjne? A może już podjąłeś decyzję, ale potrzebujesz pomocy w przejściu przez proces zakupowy? W każdym z tych przypadków jesteśmy w stanie Ci pomóc. Dobierzemy dla Ciebie takie zabawki, które rzeczywiście wesprą rozwój mowy malucha. Takie, które będą najbardziej efektywne. Z radością pomożemy i przybliżymy do Ciebie satysfakcję. Nie tylko z wyboru zabawki, ale i szybszego rozwoju Twojej pociechy.
